Nola kalkulatzen da jabetza osoan gozamenak daukan portzentajea?
- Aldi baterako gozamena
- Biziarteko gozamena
- Gozamen mistoa
- Biziarteko gozamen bateratua, bi pertsonaren edo gehiagoren aldekoa, bizirik dagoenari gehituta
- Oinordetza gozamena, ezkontideak ez diren zenbait pertsonaren alde
- Oinordetza gozamena, ezkontideen alde egindakoa
- Nola kalkulatzen da jabetza soila?
Arau zibilek ez dituzte ezartzen jabetza osoan gozamena eta jabetza soila adierazten duten portzentajeen kalkulurako erregelak baina bai, ordea, Ondare Eskualdaketen gaineko Zerga, Oinordetzen gaineko Zergak eta antzeko arau fiskalek.
1. Aldi baterako gozamena
- Ondasunaren balioaren % 2ren bidez kalkulatzen da urte bakoitzerako, % 2ko gutxienekoarekin eta % 70eko maximoarekin.
- Gozamena urtebete baino gutxiagorako baldin bada, ondasunaren balioaren % 2ren arabera kalkulatzen da,
- % 2 urteko, urtea baino epe txikiagoak baztertuta eta kontuan hartuta muga maximoa.
2011/63 OE-EJD Araudiren 6. art.
Adibidea:
Aldi baterako gozamena zortzi urte eta erdirako, eslei daitekeen gutxieneko balioa 100.000 eurokoa daukan lonja bati dagokiona. Zein da zerga-oinarria?
Ondasunaren balioaren % 2 urte bakoitzeko, gutxienez % 2 eta gehienez % 70.
100.000 euroren % 16. Zortzi urte horiek aldi baterako gozamenaren % 2rekin biderkatuta kalkulatzen da (urte batera iristen ez den epealdia ez da zenbaten).
2. Biziarteko gozamena
Gozamenari dagokion portzentajea kalkulatuko dugu formula honetan oinarrituta:
(89 – gozamendunaren adina gozamena eratzerako unean) %
% 70eko muga maximoarekin eta % 10eko gutxienekoarekin.
1. adibidea
Mariak (60 urte) 100.000 euroko balioa duen etxebizitza baten biziarteko gozamena heredatzen du.
Biziarteko gozamenaren balioa hau izango litzateke:
- Gozamenaren balioa: 89-60 = % 29
- Zerga-oinarria: 100.000ren % 29 = 29.000 €
- Jabetza soila gainerako % 71 izango litzateke, 71000 €.
2. adibidea
84 urteko pertsona baten aldeko biziarteko gozamena eratzen da 500.000 euroko balioa duen etxebizitza baten gainean.
Gozamenaren balioa: % 89-84: 5, baina 1/2011 Foru Arauak gutxienekoa % 10ean finkatzen du.
3. Gozamen mistoa
El usufructo se valora aplicando las reglas del usufructo temporal o vitalicio, aquél que le atribuya mayor valor.
4. Gozamena aldi baterako gozamenaren edo biziarteko gozamenaren arauak aplikatuta balioesten da, balio handiagoa ematen diona.
Gozamena gazteenaren adina kontuan hartuta balioesten da. Gozamendunak, kasu horietan, gozamenaren zerga egitatearen subjektu pasibo solidarioak dira, banandutako likidazioak gauzatu beharrik izan gabe. Gozamendunetako bat hiltzean, gainerakoei dagokien gehitzeak ez dakar inolako likidaziorik. Azken gozamenduna hiltzen denean, jabetza soilaren likidazioa gozamenaren balio osoari dagokion bateratzearen ondorioz gauzatu behar da.
Adibidea
Ak Bren eta Cren alde biziarteko gozamen bateratua eratu du 2010ean, bizirik dagoen gozamendunaren aldeko gehitzearekin. Bk 50 urte ditu eta Ck 55, zergaren eraketa eta sortzapen datan.
Kalkulua:
Gozamenaren balioa: 89-50 = % 49.
Jabetza soilaren balioa: 100-49 = % 51.
C 2012an hilko balitz, ez litzateke inolako likidaziorik egongo.
B 2020an hilko balitz, une horretan jabe soilak bere jabetzari kentzen zaion % 49 finkatuko luke, higiezinak 2020an daukan benetako balioan oinarrituta.
2011/63 OE-EJD Araudiren 7. art.
5. Oinordetza gozamena, ezkontideak ez diren zenbait pertsonaren alde.
Gozamena gazteenaren adina kontuan hartuta balioesten da. Eskubidearen egikaritzari ekin dion gozamendunari soilik gauzatzen zaio likidazioa. Lehen gozamenduna hiltzen denean, berriz kalkulatu beharko da gozamenaren balioa, data horretan oinordeko gozamendunak daukan adina kontuan hartuta, eta balioa hasierakoa baino txikiagoa bada, jabe soilak autolikidatu egin beharko du domeinuaren finkapen partziala, alde horri dagokionez. Azken gozamenduna hiltzen denean, jabe soilak gainontzekoa finkatuko du.
Adibidea
Ak Bren eta Cren aldeko biziarteko oinordetza gozamena finkatu du 2010ean. Bk 50 urte ditu eta Ck 55, zergaren eraketa eta sortzapen datan.
Kalkulua:
Gozamenaren balioa: 89-50 = % 49.
Jabetza soilaren balioa: 100-49 = % 51.
C 2020an hilko balitz, une horretan berriz kalkulatu beharko litzateke gozamenaren balioa, gozamendunak une horretan daukan adinaren arabera.
Gozamenaren balioa: 89 – 60 = %29.
Jabetza soilaren balioa: 100 – 29 = % 71. Jabariaren finkatze partziala sortzen da jabe soilari lotuta, jabetza soilaren balioa handitzearen ondorioz. 71 – 51 = % 20.
B 2030ean hilko balitz: une horretan, jabe soilak bere jabetzari falta zaion % 29 finkatuko luke data horretan higiezinak daukan balio errealari dagokionez.
2011/63 OE-EJD Araudiren 7. art.
6. Oinordetza gozamena, ezkontideen alde egindakoa.
4. puntua bezalakoa.
2011/1 FAren OE-EJD 12. art.
Nola kalkulatzen da jabetza soila?
Jabetza soila kalkulatzeko, kontuan izan behar da jabetza osoaren balioa % 100 dela, eta, beraz, jabetza soilaren balioa % 100 horri aurreko arauen arabera kalkulatutako gozamenaren balioa kentzearen emaitza izango da.
